14# A ciencia do órgano Hammond e o Organsound. Especial “De Lugares e órganos”
Efervesciencia inaugura a 7ª edición de “Lugares e órganos. Música e outras paisaxes de Compostela” cun programa monográfico con público sobre ciencia e tecnoloxía dos órganos. No Centro Sociocultural de Santa Marta en Santiago acompañaranos o músico Álex Salgueiro que interpretará o órgano Hammond, o físico, músico e investigador en historia da ciencia e da música Andrés Díaz, Yago Portela fillo do creador do OrganSound, e Belén Bermejo, directora do ciclo “De lugares e órganos”.
-
14/04/2022
- Duración 55:25
13# Fernando Fraga: o océano na cabeza
Imos sacar do anonimato un dos nosos maiores investigadores do século XX, o oceanógrafo químico Fernando Fraga. Fraga escapaba da prensa. Por iso non hai entrevistas del. Pero nós temos a súa voz...
Nunha nova postal planetaria, Borja Tosar analiza desde o punto de vista da ciencia a película de Netflix "Non mires arriba!". Unha boa escusa para falar de asteroides, defensa planetaria, as iniciativas que temos en Galicia de detección de meteoros, minería espacial...
-
10/03/2022
- Duración 55:59
11# Pioneiras da ciencia en Galicia
Efervesciencia pon o foco na muller e na ciencia da man de dúas publicacións: 'Pioneiras da ciencia en Galicia' (Manuel Rey e Eduardo Rolland) e 'Tiven a chave, a bicicleta e os catro libros. Primeiras científicas na Universidade de Santiago' (Xoana Pintos). Ademais, falamos con Joana Magalhaes dun estudo que asinou sobre a presenza feminina na Real Academia Galega da Ciencia.
-
10/02/2022
- Duración 55:24
10# O universo é un panettone
Efervesciencia conversa sobre cosmoloxía con Antón Baleato e Martin Pawley. Coñecemos así a importancia do Fondo Cósmico de Microondas para estudar a orixe do noso universo. Ademais, Xabier Pérez Couto estréase como 'Guía do ceo' cun itinerario para observar os estreleiros de inverno
-
03/02/2022
- Duración 55:30
9# A estricnina, o cubo de Rubik dos químicos, amosa a revolución da organocatálise
O premio Nobel de quimica 2021 gañárono Benjamin List e David MacMillan polo desenvolvemento da organocatálise asimétrica. Efervesciencia entrevista o investigador do CIQUS-USC Fernando López para coñecer como se amosa a potencia da catálise asimétrica na síntese da estricnina, o cubo de Rubik dos químicos orgánicos. Ademais, preguntámonos con Laura Veiga (@pingandoG) se o feito de ter a regra nos dá gana de comer trapalladas. Mito ou realidade? Por último, falamos da medida do momento magnético do muón. Poderían existir unha nova física ou novas partículas alén do Modelo Estándar? En que rematará todo isto? Analizámolo con Carlos Salgado, director do Instituto Galego de Física de Altas Enerxias (IGFAE).
-
13/01/2022
- Duración 55:59
8# Os sons do universo e o faro de Jocelyn Bell
Os sons tamén poden ser utilizados para divulgar o espazo, non todo van ser imaxes. O investigador do Instituto Astrofísico de Andalucía (IAA-CSIC) Enrique Pérez Montero é cego. Para facer divulgación astronómica válese de son reais, sonificacións e musificacións. Este recurso é moi potente e inclusivo. Aínda que podas ver ai detalles que te perdes se non o escoitas. A astrofísica Jocelyn Bell é a descubridora dos púlsares, unha sorte de estrelas faro que emiten ondas de radio. A historia da súa vida é fascinante. Coa colaboración de Martin Pawley entrevistamos na Coruña a Jocelyn Bell, un faro tamén para os astrónomos afeccionados que a convidaron a participar no seu XIV Congreso Estatal de Astronomía.
-
26/12/2021
- Duración 55:59
7# Unha noite no laboratorio de Tubío: “Descubrimos que o virus da hepatite B activa o reloxo do cancro de fígado moito antes do que se pensaba”
Levamos os nosos micrófonos ao CIMUS na Universidade de Santiago para visitar o grupo de “Enfermidades e Xenoma” que lidera José Tubio. Conversamos coas investigadoras Paula Otero, Eva García Álvarez e co propio Jose Tubío, que vén de gañar o premio nacional de investigación en cancro Doutores Diz-Pintado. Acaban de publicar en Nature Communications un traballo que demostra que o virus da hepatite B activa o reloxo do cancro de fígado ata 20 anos, ou máis, de que se detecte o tumor. Explícannos como funcionan os reloxos moleculares, e mesmo os atrancos que tiveron que superar á hora de publicar esta investigación. Patricia Argerey, directora da Axencia Galega de Innovación, preséntanos o programa de impulso a innovación nas Pemes 21-22. Unha das empresas participantes no “Camiño da Innovación” de GAIN é Ecoplas Barbanza. O seu responsable de negocio, Anxo Vidal, fálanos dos proxectos de innovación que ten enfrontado esta PEME que comezou fabricando redes de enmallado para mexilón.
-
23/12/2021
- Duración 55:59
6# Anticiparse ás adicións en adolescentes aos videxogos, xogo on line e consumo problemático en internet
Por primeira vez na historia tivemos este ano máis turistas no espazo ca astronautas, e a perspectiva da posta en marcha de estacións espaciais privadas deixa de ser unha quimera. Javier Pedreira “Wicho” analiza en Efervesciencia as novas tendencias da exploración espacial. Ademais, o profesor de psicoloxía da USC Antonio Rial Boubeta preséntanos as evidencias científicas que amosan a efectividade de facer un peneirado precoz das adicións. Nesta liña o seu grupo de investigación traballou nun proxecto de implantación do modelo SBIRT en Galicia. Este cribado nos centros de saúde está pensado para detectar precozmente e tratar adicións en adolescentes, tanto adicións con substancia como adicións sen substancia (xogo on-line, videoxogos e consumo problemático de internet). Ao fío das adicións nos adolescentes facemos un faladoiro con Belén Montesa (psicóloga experta en adicións), Fernando Lacaci (presidente da Confederación de ANPAS galegas) e Sabela Rodríguez García (Orientadora do IES A Cachada de Boiro)
-
16/12/2021
- Duración 55:59
5# O que nos ensinan as células zombies do envellecemento
Celebrouse en Santiago a reunión anual da Rede Nacional de Senescencia Celular. E alí levamos os micrófonos de Efervesciencia para coñecer os máis novidosos avances sobre o envellecemento. Foi o noso anfitrión Manuel Collado, do grupo de "Senescencia Celular en Cancro e Envellecemento" do IDIS. Conversamos co investigador Manuel Serrano (IRB Barcelona), que vén de ser fichado por Jeff Bezos e Yuri Milner para Altos Lab. Este laborarorio privado pretende ser a vangarda mundial en investigación sobre envellecemento. Tamén falamos con María Abad (VHIO), Joaquin Aribas (VHIO), Ramón Martínez (UV) e Ignacio Palmero (UAM). Dramatizamos o relato "Os océanos teñen voz" de Diego Parada, gañador do concurso Inspiraciencia na categoría de mocidade en galego.
-
09/12/2021
- Duración 55:59
4# Un planetario táctil para persoas cegas
O astronógrafo de Navalón: unha invención ou unha pequena marabilla en forma de planetario táctil? Manuel Vicente fálanos deste instrumento didáctico para que as persoas invidentes puideran resolver diferentes problemas de xeografía astronómica.
-
02/12/2021
- Duración 55:59
3# O olfacto, o sentido esquecido
A Antártida cheira a mexos de pingüín! Ou iso é o que din algúns científicos, a pesar de que en xeral esquecemos os olores cando tentamos de describir unha paisaxe. Neste episodio de Eferversciencia, coñecemos como funciona o sentido do olfacto.
-
24/11/2021
- Duración 55:59
2# Alberte Magno, o patrón da Química
Eferversciencia trasládase á Universidade de Vigo para celebrar o día de San Alberte Magno, patrón das facultades de Química, Física, Bioloxía e Matemáticas.
-
17/11/2021
- Duración 55:59
1# O quecemento global ou como se predí a evolución do clima para os vindeiros anos
Manuel Vicente fala do premio Nobel de Física 2021, que foi para os científicos que crearon modelos que reproducen de xeito moi fiable a futura evolución do clima